Հենրիկ Մխիթարյանի փառքի ուղին Երևանի Փյունիկից Ինտեր

Ֆուտբոլի աշխարհում որոշ խաղացողների հաջողվում է կտրուկ վեր բարձրանալ՝ իրենց անունները պատմության մեջ գրանցելու համար: Հենրիխ Մխիթարյանն, անկասկած, հենց նման աստղերից է։ Նրա ուղին երիտասարդ, բայց հավակնոտ հայաստանցի խաղացողի կարգավիճակից մինչև եվրոպական թոփ ակումբների հայտնի դեմք, ոչ այլ ինչ է, քան անդադար վերելքի պատմություն: Այս հոդվածում մենք կուսումնասիրենք Հենրիխ Համլետի Մխիթարյանի ոգեշնչող պատմությունը՝ հետևելով նրա քայլերին տարբեր ակումբներում և կյանքի տարբեր փուլերում, որոնք էլ ձևավորում են նրա շլացուցիչ կարիերան:

Հենրիխ Մխիթարյանի համառոտ կենսագրությունը

Հենրիխ Մխիթարյանը ծնվել է 1989թ. հունվարի 21-ին Երևանում։ Արդեն երիտասարդ տարիքում բացահայտել է իր կիրքը ֆուտբոլի հանդեպ: Նրա հայրը՝ Համլետ Մխիթարյանը՝ նախկին ֆուտբոլիստ, նշանակալի դեր է խաղացել որդու տաղանդը զարգացնելու և նրա ֆուտբոլային երազանքների ձևավորման գործում։ Հենրիխի սերը ֆուտբոլի հանդեպ ի վերջո բերեց նրան Փյունիկ ՖԱ-ի երիտասարդական ակադեմիա, որտեղ տղայի հմտությունները ծաղկեցին մեծ ուժով, և նա արագորեն հասավ այնպիսի մակարդակի, որ սկսեց գրավել ֆուտբոլային սկաուտների ուշադրությունը ամբողջ աշխարհից:

Առաջին քայլերը պրոֆեսիոնալ կարիերայում

Հենրիխ Մխիթարյանի պրոֆեսիոնալ կարիերան սկսվել է 17 տարեկանում, երբ նա իր առաջին պրոֆեսիոնալ պայմանագիրը կնքեց հայկական Փյունիկ ակումբի հետ։ Տաղանդավոր կիսապաշտպանը պարզապես փայլում էր խաղադաշտում՝ տպավորելով բոլորին իր ֆուտբոլային հոտառությամբ, շատ գրագետ փոխանցումներ կատարելու ունակությամբ և գոլ խփելու վարպետությամբ: Նա արագորեն դարձավ Փյունիկի առանցքային խաղացողը և օգնեց թիմին նվաճել Հայաստանի Բարձրագույն խմբի մի քանի տիտղոսներ: Ինչպես նշել ենք վերևում՝ Մխիթարյանի ելույթները հընթացս գրավում էին արտասահմանյան ակումբների ուշադրությունը՝ ճանապարհ հարթելով նրա կարիերայի հաջորդ գլխի համար:

Հայաստանի բազմակի չեմպիոն Փյունիկում անցկացրած տարիները

Փյունիկում խաղալու ընթացքում Հենրիխ Մխիթարյանը, կարելի է ասել՝ գերիշխում էր Հայաստանի ներքին առաջնությունւմ՝ 2006-ից 2009 թվականներին նվաճելով Հայաստանի Բարձրագույն խմբի չորս անընդմեջ տիտղոսներ: Մեկը մյուսից հաջող ելույթների շնորհիվ նա մի քանի անգամ արժանացավ տարվա լավագույն հայ ֆուտբոլիստի տիտղոսին։ Ակնհայտ էր, որ նա արդեն պատրաստ էր ավելի մեծ մարտահրավերների միջազգային արենայում:

Նոր մարտահրավեր միջազգային արենայում. Դոնեցկի Մետալուրգ

2009 թվականին Հենրիխ Մխիթարյանը տեղափոխվեց Ուկրաինա՝ միանալով Դոնեցկի Մետալուրգին: Ուկրաինայի Պրեմիեր լիգան բոլորովին նոր մարտահրավերներ էր պատրաստել հայ հրաշամանուկի համար։ Մխիթարյանն այստեղ ևս կարողացավ հարմարվել: Ինչ խոսք, մրցակցությունն Ուկրաինայում շատ ավելի կոշտ էր, սակայն ցուցադրելով իր բազմակողմանիությունն ու տեխնիկական հմտությունը կիսապաշտպանությունում, Հենրիխին հաջողվեց զբաղեցնել իր տեղը հիմնական կազմում: Իսկ արդեն հետո նրա տպավորիչ խաղը գրավեց Ուկրաինայի լավագույն ակումբներից մեկի ուշադրությունը և հիմք դրեց նրա կարիերայի հաջորդ փուլի համար:

Ֆանտաստիկ արդյունքներ Դոնեցկի Շախտյորում

2010 թվականին Հենրիխ Մխիթարյանը պայմանագիր կնքեց Դոնեցկի «Շախտյորի»՝ Ուկրաինայի ամենահաջողակ ակումբներից մեկի հետ։ Սա չափզանց տաղանդավոր և բավականին հավակնոտ թիմ էր՝ լեգենդար մարզիչ Միրչա Լուչեսկուի ղեկավարությամբ: Մխիթարյանի հարձակողական վարպետությունը, դրիբլինգի կարողությունը և տնտիր հարվածը դարձրեցին նրան երկրպագուների սիրելի Դոնբաս Արենայում: Նրա համագործակցությունը այնպիսի հարձակվողների հետ, ինչպիսիք են Վիլիանը և Լուիս Ադրիանոն, հանգեցրեց շատ արդյունավետ ֆուտբոլի:

Հենրիխ Մխիթարյանը Շախտյորում փայլում էր: Նա առանցքային դեր խաղաց ուկրաինական Պրեմիեր լիգայի ակումբի երեք անընդմեջ տիտղոսներ նվաճելու գործում, ինչպես նաև 2010-2011 մրցաշրջանի ընթացքում ՈՒԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի քառորդ եզրափակիչ հասնելուն: Հենրիխի ելույթները ավելի ու ավելի ճանաչվելի էին դառնում Եվրոպայում։

Դորտմունդի Բորուսիա և Յուրգեն Կլոպ. Նոր թռիչք կարիերայում

2013 թվականին Հենրիխ Մխիթարյանը կատարում է նշանակալի տեղափոխություն Դորտմունդի Բորուսիա՝ գերմանական ֆուտբոլի էպիկենտրոններից մեկը։ Խարիզմատիկ Յուրգեն Կլոպի ղեկավարությամբ Մխիթարյանի խաղը նոր բարձունքների հասավ։ Հանդես գալով այնպիսի աստղերի կողքին, ինչպիսիք են Մարկո Ռոյսը և Ռոբերտ Լևանդովսկին, Հենրիխը Բորուսիայում դարձավ Կլոպի հեղինակած բարձր ինտենսիվության հարձակվողական ոճի անբաժանելի մասը: Հենրիխի ստեղծագործական խաղային ունակությունները անգնահատելի էին Դորտմունդի համար:

Մխիթարյանը առանցքային դեր խաղաց Բորուսիայում, երբ թիմը դուրս էր գալիս Չեմպիոնների լիգայի 2013 թվականի եզրափակիչ, որտեղ նրանք Ուեմբլի մարզադաշտում հանդիպեցին ոխերիմ մրցակից Մյունխենի Բավարիային: Թեև Դորտմունդը ի վերջո պարտվեց եզրափակիչում, Մխիթարյանի ներդրումը լայնորեն գովաբանվեց ինչպես փորձագետների, այնպես էլ երկրպագուների կողմից:

Անգլիայի Պրեմիեր լիգա. Դրամատիկ տարիներ Մանչեսթեր Յունայթեդում

2016 թվականին Հենրիխ Մխիթարյանը ևս մեկ թռիչք կատարեց իր կարիերայում, երբ վերջապես տեղափոխվեց Անգլիայի Պրեմիեր լիգա՝ Ժոզե Մոուրինյոյի ղեկավարությամբ միանալով Մանչեսթեր Յունայթեդին: Մխիթարյանի ժամանումը Օլդ Թրաֆորդ զգալի ոգևորություն առաջացրեց Յունայթեդի երկրպագուների շրջանում, ովքեր հետաքրքրված էին տեսնել, թե ինչպես է տաղանդավոր կիսապաշտպանը հանդես գալու աշխարհի ամենամրցակցային առաջնություններից մեկում:

Հենրիխ Մխիթարյանը Մանչեսթեր Յունայթեդում ունեցավ ինչպես վերելքներ, այնպես էլ անկումներ: Սկզբնական շրջանում նա բախվեց որոշակի դժվարությունների հետ՝ հարմարվելու անգլիական խաղի ինտենսիվ տեմպին և ֆիզիկականությանը։ Մրցաշրջանի ընթացքում նա սկսեց գտնել իր ռիթմը: Մխիթարյանի ելույթները գագաթնակետին հասան 2016-2017 ՈՒԵՖԱ-ի Եվրոպա լիգայում, որտեղ նրա ստեղծագործականությունը և նպատակասլացությունը մեծ դեր ունեցան Այաքսի դեմ եզրափակիչում հիշարժան հաղթանակ կերտելիս ՝ ապահովելով ակումբի առաջին Եվրոպա լիգայի տիտղոսը: Եզրափակչում Հենրիխը ճանաչվեց լավագույն խաղացող:

Չնայած բավականին աչքի ընկնող խաղի, Մխիթարյանի ժամանակաշրջանը Մանչեսթեր Յունայթեդում չէր կարելի անվանել «կայուն», ինչը երբեմն հանգեցնում էր երկրպագուների և փորձագետների քննադատությանը: Այնուամենայնիվ, կասկած չկա, որ նրա կհիշվեն Յունայթեդի երկրպագուների կողմից:

Հենրիխի մանկության երազանքը. Արսենալ

2018 թվականի հունվարին Հենրիխ Մխիթարյանը հասավ մանկության իր երազանքին, երբ ստորագրեց պայմանագիր Արսենալի հետ՝ որպես փոխանակման գործարքի մաս, որի արդյունքում Ալեքսիս Սանչեսը տեղափոխվեց Մանչեսթեր Յունայթեդ հակառակ ուղղությամբ: Միանալով ֆուտբոլային հարուստ պատմություն և կրքոտ երկրպագուների բազա ունեցող ակումբին՝ Մխիթարյանն օգտվեց խորհրդանշական կարմիր և սպիտակ մարզաշապիկը կրելու հնարավորությունից:

Արսեն Վենգերի, իսկ ավելի ուշ՝ Ունայ Էմերիի ղեկավարությամբ, Հենրիխ Մխիթարյանը Արսենալում ցուցադրեց իր փայլը: Նրա տեխնիկական կարողությունները և խաղի հասկացողությունը արժեքավոր առավելություն էի տալիս նրան հարձակման եռյակում: Հենրիխի ուղին Արսենալի հետ նշանավորվեց ուշագրավ ելույթներով, ներառյալ հիշարժան հեթ-տրիկը Բորնմութի դեմ 2018-2019 մրցաշրջանում:

Հաշտություն Մոուրինյոյի հետ. Հռոմի նվաճումը

Չնայած Արսենալում իր խոստումնալից մեկնարկին, Հենրիխ Մխիթարյանը հայտնվեց մի իրավիճակում, երբ հիմնական կազմում հանդես գալու խնդիր առաջացավ: Արդյունքում նա սկսկեց հետաքրքրվել այ թիմերի առաջարկներով։ 2019 թվականին վարձավճարով տեղափոխվեց Ռոմա՝ հետագայում վերամիավորվելով Մանչեսթեր Յունայթեդում իր նախկին մարզիչ Ժոզե Մոուրինյոյի հետ, ում հետ կարողացան հարթել նախկինում եղած որոշ խռովություններ։
Կիսապաշտպանի տեղափոխությունը Ռոմա բեկումնային դարձավ նրա կարիերայում: Պաուլո Ֆոնսեկայի ղեկավարությամբ Հենրիխ Մխիթարյանը Ռոմայում վերականգնեց լավագույն մարզավիճակը՝ կրկին ցուցադրելով իր ստեղծագործական ողջ տաղանդն ու գոլ խփելու ունակությունը: Նրա ելույթները իտալական Սերիա Ա-ում ստացան լայնածավալ գնահատանք՝ արժանանալով երկրպագուների և փորձագետների գովասանքին:

Չեմպիոնների լիգայի երազանքի եզրափակիչ Ինտերի հետ.

2020 թվականին Հենրիխ Մխիթարյանը միացավ Միլանի Ինտերին՝ Իտալիայի ամենահայտնի ակումբներից մեկին։ Ինտերի նախկին փառքը վերադարձնելու Անտոնիո Կոնտեի  հավակնոտ նախագծի մի մասը դառնալով՝ Մխիթարյանն ավելացրեց իր ստեղծագործական ունակություններն առանց այդ էլ բավականին ուժեղ թիմին: Նրա ներդրումն իսկապես մեծ էր Ինտերի 2020-2021 թթ․ շատ արդյունավետ մրցաշրջանում, որի արդյունքում, տպավորիչ մրցաշրջանից հետո, թիմին հաջողվեց բարձրացնել Իտալիայի գավաթն ու սուպերգավաթը:

Բացի ներքին հաջողություններից, Մխիթարյանը Միլանի Ինտերում տանում էր հաղթանակներ նաև Չեմպիոնների լիգայի խաղերում: Հենրիխը շատ կարևոր դեր խաղաց Ինտերի եզրափակիչ դուրս գալու գործում, որտեղ նրանք հանդիպեցին Մանչեսթեր Սիթիին, և ցավոք պարտվեցին։
Ի դեպ, Մխիթարյանի գրանցած արդյունքներին Ինտերի կազմում կարող եք հետևել TotoGaming-ի Սպորտ բեթինգ և Live սպորտ բեթինգ հարթակներում։

Ազգային հավաքականում ունեցած մրցելույթները

Իր ակումբային կարիերայի գրեթե ողջ ընթացքում Հենրիխ Մխիթարյանը շարունակում էր մնալ առանցքային խաղացող Հայաստանի ազգային հավաքականում։ Լինելով թիմի ավագ և թալիսման՝ նա ղեկավարում էր Հայաստանի ֆուտբոլի ընտրանին տարբեր միջազգային մրցաշարերում:

Հենրիխի առաջնորդությամբ ազգային հավաքականը կարողացավ գրանցել մի քանի նշանավոր հաղթանակներ և աչքի ընկնել բավականին հիշարժան ելույթներով:
2016 թվականին Ռոման Բերեզովսկու կարիերան ավարտելուց հետո դարձել է հավաքականի ավագը։ 2020թ.-ի հոկտեմբերի 11-ին Վրաստանի հավաքականի դեմ խաղում Մխիթարյանը խփեց իր 30-րդ գոլը Հայաստանի հավաքականի կազմում

Հենրիխ Մխիթարյանի անհատական նվաճումները

Իր կարիերայի ընթացքում Հենրիխ Մխիթարյանը արժանացել է տարբեր անհատական պարգևների։ Ահա դրանք՝

• «Հայաստանի լավագույն ֆուտբոլիստ» - 2009, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016
• «Ամենախոստումնալից երիտասարդ ֆուտբոլիստ» - 2009
• «Ուկրաինայի Պրեմիեր Լիգայի լավագույն ֆուտբոլիստ» - 2012, 2013
• Ուկրաինայի Պրեմիեր Լիգայի լավագույն ռմբարկու - 2012/13
• «Եվրոպա լիգայի» եզրափակչի լավագույն ֆուտբոլիստ (Մանչեսթեր Յունայթեդ-ի կազմում) - 2017
• «Մանչեսթեր Յունայթեդի» լավագույն ռմբարկուն «Եվրոպա լիգայի» 2016/17 մրցաշրջանում (6 գոլ)
• «Մանչեսթեր Յունայթեդ»-ի 2016/17 մրցաշրջանի լավագույն գոլի հեղինակ («Սանդերլենդի» հետ կայացած խաղում)
• Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի շքանշան, 2017

Ամփոփում

Հենրիխ Մխիթարյանի անցած ուղին սովորական երևանցի տղայից, մինչև համաշխարհային մակարդակի ֆուտբոլիստ, վկայությունն է նրա, թե ինչի կարող է բերել տաղանդի, քրտնաջան աշխատանքի և վճռականության առողջ համադրությունը:
Հայ կիսապաշտպանի կարերայում շատ են վերելքի դրվագներ, թեև եղել նաև դժվարին պահեր, սակայն այդ ամենով հանդերձ, նա միշտ ու մշտապես դրսևորել և դրսևորում է իրեն որպես իսկական մարտիկ: Նրա ներդրումը խաղադաշտում և դրանից դուրս անջնջելի հետք է թողել՝ ոգեշնչելով բազմաթիվ երիտասարդ ֆուտբոլիստների Հայաստանում և Հայաստանից դուրս: